คลินิกกายภาพบำบัด บางพลัด MRT สิรินธร

Frozen shoulder หรือภาวะไหล่ติด

Frozen shoulder หรือภาวะไหล่ติด

ไหล่ติดเป็นภาวะที่มีการขยับข้อไหล่ได้น้อยลง โดยเริ่มจากน้อยๆเช่นไม่สามารถยกไหล่ได้สุดหรือไขว้หลังได้ไม่สุด หากไม่ทำการรักษาอาการจะเป็นมากขึ้นจนขยับได้น้อยลงกว่าเดิมหรือไม่ได้เลย


สาเหตุของข้อไหล่ติด

  • สาเหตุหลักคือการอักเสบของเนื้อเยื่อที่อยู่รอบข้อไหล่ ซึ่งเรียกว่า เยื่อหุ้มข้อไหล่ (Capsule) โดยปกติเยื่อหุ้มข้อไหล่จะค่อนข้างยืดหยุ่นและสามารถขยายหรือหดตัวตามการขยับของข้อไหล่ แต่เมื่อเกิดภาวะข้อไหล่ยึดติดขึ้น เยื่อหุ้มจะมีการอักเสบและหดตัวจนไม่สามารถยืดหยุ่นได้เหมือนเดิม ทำให้ขยับข้อไหล่ได้ลดน้อยลง และมีอาการปวดร่วมด้วยเสมอ
  • การบาดเจ็บที่ข้อไหล่ การกระแทก การขยับข้อไหล่เป็นเวลานาน การอักเสบของกล้ามเนื้อเอ็นรอบข้อไหล่ สามารถนำไปสู่การอักเสบของเยื่อหุ้มข้อไหล่ได้ทั้งสิ้น ซึ่งส่งผลทำให้ผู้ป่วยมีภาวะข้อไหล่ยึดติดในที่สุด

อาการข้อไหล่ติด

เกิดอาการปวดเจ็บตื้อๆ โดยอาการปวดจะเพิ่มขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหว อาการเด่นชัดคือไม่สามารถขยับข้อไหล่ได้ มีอาการปวดเวลานอนทับ หรือเวลากลางคืน อาการของโรคมี 3 ระยะ ได้แก่

ระยะที่ 1 ระยะเจ็บปวด อาการปวดจะค่อยๆเพิ่มขึ้น อาจปวดแม้ไม่ได้ทำกิจกรรม ระยะนี้มักปวดนาน 6 สัปดาห์ – 9 เดือน มุมการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ลดลง

ระยะที่ 2 ระยะข้อยึด อาการปวดระยะแรกยังคงอยู่ แต่จะปวดลดลง การเคลื่อนไหวของข้อไหล่ลดลงอย่างเห็นได้ชัด โดยทั่วไประยะนี้อาจนาน 4 – 9 เดือน หรือนานกว่านี้

ระยะที่ 3 ระยะฟื้นตัว อาการปวดจะลดลง และการเคลื่อนไหวข้อไหล่จะค่อยๆดีขึ้นในช่วง 5 เดือน – 2 ปี แต่อย่างไรก็ตามหากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ทำการรักษา บางรายอาจเกิดภาวะขยับแขนหรือข้อไหล่ไม่ได้อย่างถาวร จนต้องเข้ารับการผ่าตัดเพื่อแก้ไขปัญหา

 

การรักษาทางกายภาพบำบัดในผู้ป่วยข้อไหล่ติด

  • ซักประวัติ ตรวจร่ายกายอย่างละเอียด และวินิจฉัยโรคโดยนักกายภาพบำบัด
  • TECAR Therapy หรือการรักษาด้วยคลื่นวิทยุ เหนี่ยวนำให้เกิดความร้อนลึกลงไปยังกล้ามเนื้อและเยื่อหุ้มข้อไหล่ที่มีปัญหา เพื่อซ่อมแซมและคลายกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ที่แข็งเกร็ง อีกทั้งยังเพิ่มความยืดหยุ่นให้แก่เยื่อหุ้มข้อไหล่ชั้นลึกอีกด้วย ทำให้รู้สึกผ่อนคลายและลดอาการปวด
  • Mobilization หรือการดัดดึงข้อต่อ ยืดกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ เพื่อเพิ่มการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ เพิ่มความยืดหยุ่นของเยื่อหุ้มข้อไหล่และกล้ามเนื้อบริเวณนั้น
  • Shockwave Therapy หรือการรักษาด้วยคลื่นกระแทก ช่วยคลายกล้ามเนื้อที่เกร็งตัวเป็นจุดกดเจ็บ ร่วมทั้งสลายพังผืด เพิ่มการไหลเวียนของเลือด เร่งกระบวนการซ่อมแซมของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น
  • High Power Laser Therapy หรือเครื่องเลเซอร์กำลังสูง สามารถลดอาการปวดอักเสบเฉียบพลัน กระตุ้นการซ่อมแซมเส้นเอ็นและเนื้อเยื่อ
  • การยืดกล้ามเนื้อ
  • การออกกำลังกายหรือท่าบริหารเฉพาะบุคคล
  • Home program (ยืดกล้ามเนื้อด้วยตนเอง+ออกกำลังกาย+ปรับพฤติกรรมและท่าทาง) เพื่อลดการบาดเจ็บของข้อไหล่ซ้ำๆ และเพิ่มองศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่

 

ไหล่ติด รักษา

ไหล่ติด คืออะไร

ไหล่ติด (Frozen shoulder) คือ อาการที่เกิดจากการอักเสบหรือการทำลายเนื้อเยื่อบริเวณข้อไหล่ ทำให้เกิดการหดตัวของเนื้อเยื่อในข้อไหล่ และทำให้เกิดอาการปวดและคร่อมของข้อไหล่ โดยอาการที่พบได้แก่

  1. อาการปวดของไหล่ เฉพาะเวลาเคลื่อนไหว อาจมีการแผลงตัวในขณะที่พยุงน้ำหนักของแขน
  2. การติดของข้อไหล่ ทำให้การเคลื่อนไหวของไหล่ถูกจำกัด ลำบาก หรือหย่อนเหนื่อยขณะทำกิจกรรมเช่น ขู่เข่า ดันท่ายกกล้ามเนื้อของแขน เป็นต้น
  3. การแขนกระตุก (Clicking) หรือเสียงดัง (Popping) ขณะเคลื่อนไหวของไหล่
  4. อาการบวมและอาการแดงของไหล่

สาเหตุ

ของไหล่ติด (Frozen shoulder) ยังไม่เป็นที่ทราบอย่างแน่ชัด แต่โดยทั่วไปแล้ว มักเกิดจากการทำลายหรือการอักเสบของเนื้อเยื่อในข้อไหล่ ทำให้เกิดการหดตัวของเนื้อเยื่อและการเกิดนิวรอน (Scar tissue) ที่บริเวณข้อไหล่ ทำให้การเคลื่อนไหวของไหล่ถูกจำกัด และเกิดอาการปวดและคร่อมของข้อไหล่

นอกจากนี้ ยังมีบางปัจจัยที่เป็นปัจจัยเสี่ยงในการเกิดไหล่ติด เช่น

  1. คนที่มีโรคเบาหวาน หรือโรคไทรอยด์
  2. คนที่มีภาวะความดันโลหิตสูง
  3. คนที่มีการบาดเจ็บหรืออักเสบของข้อไหล่
  4. คนที่เคยมีไหล่ติดมาก่อน
  5. คนที่มีสภาพแข็งแรงของเนื้อเยื่อบริเวณข้อไหล่เกินไป เช่น คนที่ออกกำลังกายหนักเกินไป

การรักษาไหล่ติด (Frozen shoulder) จะขึ้นอยู่กับระยะของอาการและความรุนแรงของอาการ แต่โดยทั่วไปแล้ว การรักษาไหล่ติดจะประกอบไปด้วย

  1. การดูแลเองที่บ้าน: ควรเคลื่อนไหล่อย่างช้า ๆ เพื่อลดอาการปวด ใช้ผ้าห่อไหล่เพื่อรักษาความอบอุ่น และเลือกทำการกำจัดนิวรอนในการทำกิจกรรมที่ไม่ต้องใช้การเคลื่อนไหล่เยอะ ๆ
  2. การบริหารกล้ามเนื้อและเตรียมตัวก่อนทำกิจกรรม: การบริหารกล้ามเนื้อต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับไหล่ สามารถช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ นอกจากนี้ การประกอบกิจกรรมก่อนที่จะเริ่มใช้ไหล่อย่างหนักๆ สามารถช่วยให้ไหล่แข็งแรงและคล้องตัวก่อนเริ่มทำกิจกรรม
  3. การใช้ยา: แพทย์อาจสั่งยาแก้ปวดและยาต้านการอักเสบเพื่อช่วยลดอาการปวดและอักเสบบริเวณไหล่
  4. การฝังเข็ม: การฝังเข็ม (Acupuncture) เป็นวิธีการรักษาไหล่ติดที่ใช้งานได้ดี โดยการฝังเข็มจะช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือด และช่วยให้กล้ามเนื้อหลังหย่อนลง
  5. การผ่าตัด: ถ้าอาการไหล่ติดรุนแรงและไม่ประสบความดีขึ้นจากการรักษาอื่นๆ แพทย์อาจต้องพิจารณาการผ่าตัด เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาที่รุนแรงขึ้น
  6. การกายภาพบำบัด (physical therapy) เป็นวิธีการรักษาไหล่ติดที่มีประสิทธิภาพมากๆ โดยผู้ป่วยจะได้รับการประเมินสภาพร่างกาย และได้รับการออกแบบรายการกายภาพบำบัดที่เหมาะสมกับอาการของเขาเพื่อช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของไหล่และลดอาการปวด
    1. การยืดเส้นเอียง (Diagonal Stretch): เป็นการยืดกล้ามเนื้อและเส้นเอียงของไหล่และเอว โดยใช้เครื่องมือหรือโดยการทำกิจกรรมได้เอง
    2. การยืดกล้ามเนื้อส่วนหลัง (Back Stretch): การยืดกล้ามเนื้อส่วนหลังจะช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของไหล่ และช่วยลดความตึงของกล้ามเนื้อหลัง
    3. การปรับสมดุลกล้ามเนื้อ (Muscle Balancing): เป็นการเสริมกล้ามเนื้อและลดความตึงของกล้ามเนื้อที่อ่อนแอ เพื่อช่วยเพิ่มความเสถียรของไหล่
    4. การฝึกแรงกล้ามเนื้อ (Strength Training): เป็นการฝึกกล้ามเนื้อเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของไหล่และป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ
    5. การฝึกการหมุนไหล่ (Rotator Cuff Strengthening): เป็นการฝึกกล้ามเนื้อในส่วนของ Rotator Cuff เพื่อช่วยเสริมและป้องกันการบาดเจ็บ
    6. การใช้เครื่องมือช่วย (Assistive Devices)
    7.  การกระตุ้นกล้ามเนื้อด้วยไฟฟ้า (Electrical Stimulation): เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและลดอาการปวด
    8. การใช้เทปกาว (Kinesiology Tape): เทปกาวช่วยเสริมและรักษาไหล่โดยใช้การปรับและแก้ไขการทำงานของกล้ามเนื้อและเส้นเอียง
    9. การออกกำลังกายแบบโยคะ (Yoga): โยคะเป็นการออกกำลังกายที่เน้นการยืดเส้นเอียงและเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ซึ่งจะช่วยลดความตึงของไหล่
    10. การพักผ่อนและรักษาสมาธิ (Meditation): การพักผ่อนและรักษาสมาธิช่วยลดความเครียดและความตึงของไหล่